|
*[[Ivo Andrić]]
**"Na hiljadu raznih jezika, u najraznoličnijim uslovima života, iz vekavijeka u vekvijek, od drevnih patrijarhalnih pričanja u kolibama, pored vatre, pa sve do deladjela modernih pripovedača koja izlaze u ovom trenutku iz izdavačkih kuća u velikim svetskimsvjetskim centrima, ispreda se priča o sudbini čovekovojčovjekovoj, koju bez kraja i prekida pričaju ljudi ljudima. Način i oblici toga pričanja menjajumijenjaju se sa vremenom i prilikama, ali potreba za pričom i pričanjem ostaje, a priča teče i dalje i pričanju kraja nema. Tako nam ponekad izgleda da čovečanstvočovječanstvo od prvog bleskabljeska svestisvijesti, kroz vekovevijekove priča smo sebi, u milion varijanata, uporedo sa dahom svojih pluća i ritmom svoga bila, stalno istu priču. A ta priča kao da želi, poput pričanja legendarne Šeherezade, da zavara krvnika da odloži neminovnost tragičnog udesa koji nam pretiprijeti, i produži iluziju života i trajanja. Ili možda pripovedačpripovjedač svojim delomdjelom treba da pomogne čovekučovjeku da se nađe i snađe? Možda je njegov poziv da govori u ime svih onih koji nisu umeliumjeli ili, oboreni preprije vremena od života-krvnika, nisu stigli da se izraze? Ili to pripovedačpripovjedač možda priča sam sebi svoju priču, kao detedijete koje pevapjeva u mraku da bi zavaralo svoj strah? Ili je cilj tog pričanja da nam osvetliosvjetli, bar malo, tamne puteve na koje nas često život baca, i da nam o tom životu, koji živimo ali koji ne vidimo i ne razumemorazumijemo uvekuvijek, kaže nešto više nego što mi , u svojoj slabosti, možemo da saznamo i shvatimo; tako da često tek iz rečiriječi dobrog pripovedačapripovjedača saznamo šta smo učinili a šta propustili, šta bi trebalo činiti a šta ne. Možda je u tim pričanjima, usmenim i pismenim, i sadržana prava istorijahistorija čovečanstvačovječanstva, i možda bi se iz njih bar mogao naslutiti, ako ne saznati smisao te istorijehistorije. I to bez obzira na to da li obrađuje prošlost ili sadašnjost." (''Govor na dodjeli Nobelove nagrade za književnost'')
*[[John Maxwell Coetzee]]
|
